Ο Πνευματικός Δοσίθεος

 Ο Πνευματικός Δοσίθεος εκ Μολδαβίας († 19ος αιών)

Ο πνευματικός Δοσίθεος, καταγόταν από την Μολδαβία. Ήταν μαθητής του πνευματικού π. Ιλαρίωνα του Γεωργιανού, που είχε ιδιαίτερη πνευματική και ασκητική ζωή. Έγινε μοναχός στην πατρίδα του την Μολδαβία σε ηλικία δεκαοχτώ ετών, στο μονα­στήρι Καλντοράσανι, στο οποίο και παρέμεινε δέκα χρόνια. Όταν πήγε για πρώτη φορά στο μοναστήρι, ήθελε να δει πώς οι αδελφοί αγωνίζονται στην υπα­κοή. Συνάντησε και τον πατέρα Λεόντιο, ο οποίος εκείνο τον καιρό ήταν ιεροδιάκονος. Ο ιεροδιάκονος Λεόντιος, πρόσεξε τον νεαρό Δοσίθεο και τον ρώτη­σε:

-Γιατί ήρθες εδώ;
-Να γίνω αδελφός της μονής.
-Είσαι μορφωμένος;
-Βεβαίως, αρκετά καλά.
-Αφού είσαι μορφωμένος, ξέρεις κάτι από τους α­γίους πατέρες;
-Φυσικά, γνωρίζω αρκετά...
-Πες μου κάτι σε παρακαλώ. εγώ είμαι αγράμμα­τος και θα ήθελα να ακούσω κάτι από τις νουθεσίες τους.

Ο Δοσίθεος άρχισε να διηγείται πώς ο ένας και πώς ο άλλος Πατέρας μιλάει για το ένα και πώς για το άλλο. Ο π. Λεόντιος του ζήτησε και άλλα να του πει, έως ότου κτύπησε το τάλαντο για τον εσπερινό. Στην διάρκεια της ακολουθίας ο Δοσίθεος βλέπει ξαφνικά εκείνον, που όλη του την ημέρα τον δίδασκε τι λέγουν οι πατέρες, να μετέχει ως Ιεροδιάκονος, να διαβάζει και να ψάλλει. Τότε συλλογίστηκε: Βλέπεις, πόσο απλοί είναι οι μοναχοί εδώ; Από τώρα να προ­σέχεις το τι λες και το πώς τα λες!...

Έπειτα από δέκα χρόνια μοναχικής ζωής στο μο­ναστήρι Καλντοράσανι, ο Δοσίθεος θέλησε να πάει στο Άγιο Όρος, τον τόπο της μετανοίας και της νοεράς προσευχής. Στην αρχή έμεινε κοντά στον πνευμα­τικό του πατέρα Λεόντιο, στην σκήτη του Λάκκου (Ρουμανική σκήτη, ο Κυριακός ναός τιμάται στον ά­γιο Δημήτριο). Από εδώ, πήγε στην σκήτη των Καυσοκαλυβίων, όπου έμεινε έξι χρόνια. τέλος πήγε στην σπηλιά του οσίου Νείλου του Μυροβλύτου, στην έρη­μο της Μ. Λαύρας.

Η ζωή του π. Δοσιθέου ήταν πολύ πνευματική και τα λόγια του γεμάτα συμβουλές και αγάπη, η οποία ή­ταν απόρροια των πνευματικών του εμπειριών. Για την νοερά, καρδιακή προσευχή είχε βαθειά γνώση, ι­διαίτερα από τις συνομιλίες του με τον πνευματικό του, π. Ιλαρίωνα, από την Γεωργία.

Ο μοναχός Παντελεήμων μας διασώζει, στις ση­μειώσεις του έναν ωφέλιμο διάλογο του πνευματικού Δοσιθέου.

-Όσα καλά έργα και να κάνει ο άνθρωπος, η μέρι­μνα για την ψυχή είναι ανώτερη από ο, τιδήποτε. Οι ά­γιοι πατέρες γράφουν: Αν ο άνθρωπος δεν επιβάλει στον εαυτό του την νέκρωση και την εξουθένωση, για τρία τουλάχιστον χρόνια, δεν θα μπορέσει να καθαρισθεί από τους λογισμούς του. Όσο δεν σκέφτεται τον θάνατο, δεν θα μπορεί να κάνει αρχή και δεν θα μάθει πώς πρέπει να φτάσει στο τέρμα. Η αρχή και ο κανό­νας των αρετών είναι η αποχή από κάθε φθαρτό και υ­λικό, για να αρχίσει ο δρόμος της πνευματικής ανόδου.

-Εκείνος που καλοπροαίρετα υπομένει τους πειρα­σμούς, που αναφύονται, είναι πιο αγαπητός στον Θεό από εκείνον που απέκτησε πολλές αρετές;

-Όταν έρχεται πειρασμός, καλό είναι να προσευ­χόμαστε, να βοηθήσει ο Κύριος να υπομένουμε και κατόπιν πρέπει να δοξολογήσουμε τον Κύριο, που ε­πιτρέπει τους πειρασμούς για την σωτηρία μας. Πάνω από όλα πρέπει να προσευχόμαστε, ο καιρός των πει­ρασμών να περάσει, χωρίς βλάβη της ψυχής. Η σω­τηρία έρχεται μετά τους πειρασμούς, γιατί εκείνος που δεν δέχεται τους πειρασμούς, διώχνει και την σωτη­ρία. Εκτός αυτού μένει και χωρίς να αποκτήσει πεί­ρα. Αν όμως είναι σε θέση να υπομείνει με καρτερία, είναι εύκολο να γίνει ελεύθερος και έμπειρος.

-Επιτρέπεται, γέροντα, ο άνθρωπος να βρίσκεται σε απόγνωση;

-Όσο και αμαρτωλός να είναι ο άνθρωπος δεν επιτρέπεται απόγνωση, γιατί η μεγάλη μας ελπίδα στηρί­ζεται στα άγια Πάθη του Χριστού, στο Αίμα του, το οποίο έχυσε για την σωτηρία μας. Οι άγιοι Πατέρες υ­ποστηρίζουν: Μακάριος ο άνθρωπος που με τις αρε­τές του αξιώθηκε έως τον ουρανό, ενώ προσευχόταν για τις αμαρτίες του.

-Η αμαρτία ταπεινώνει τον άνθρωπο;

-Όλοι, ακόμα και οι άγιοι Πατέρες, συνέβαινε να πέφτουν σε κάποιες αμαρτίες, κατά παραχώρηση του Κυρίου, για να είναι ταπεινοί στους λογισμούς τους και να μη υπερηφανεύονται για τις αρετές τους. Ο ά­γιος Ισαάκ ο Σύρος, γράφει: Ακόμα και αν είσαι θαυ­ματουργός, αν ανασταίνεις νεκρούς, προσευχήσου να σου συγχωρεθούν οι αμαρτίες. Οι Πατέρες λέγουν ότι δεν πρέπει να επιθυμούμε την ειρήνη σε αυτόν τον κό­σμο, αλλά να επιθυμούμε τον αγώνα, τον ιδρώτα του προσώπου, τους πειρασμούς, την περιφρόνηση, γιατί για μας υπάρχει η προσδοκία και η χαρά του μέλλο­ντος αιώνος, της βασιλείας του Θεού.

-Ο άνθρωπος πρέπει να χαίρεται στους πειρα­σμούς;

-Οι άγιοι Απόστολοι, οι άγιοι Μάρτυρες και ό­λοι οι όσιοι Πατέρες πέρασαν από αυτή την ζωή πα­λεύοντας με τους πειρασμούς και άγιασαν. Ο Βασι­λιάς Σαβόριος, άσπλαχνα βασάνιζε το γιο του, επειδή δεν ήθελε να αρνηθεί την πίστη του στο Χριστό. Ό­ταν άρχισαν να του βγάζουν τα μαλλιά, εκείνος έλεγε: Πόσο γλυκό είναι να υποφέρεις για τον Χριστό! Βασι­λιάδες, γιοι βασιλιάδων και πολλοί άρχοντες, όλα τα εγκατέλειψαν, ζούσαν σε απλότητα και υπέμειναν δια­φόρους πειρασμούς. έτσι αγίασαν, όπως ο Ιωάσαφ ο πρίγκιπας, ο Μέγας Αρσένιος και πολλοί άλλοι.

-Είναι αρκετή η τακτική συμμετοχή στις ακολου­θίες;

-Αν τηρείς τις ακολουθίες, δεν πρέπει να αρκεί­σαι μόνο σε αυτές αλλά να καλλιεργείς και την νοερά προσευχή, για να μη χαθεί αυτό που απέκτησες με τις ακολουθίες, αλλά να αυξηθεί και να φέρει καρπό.

-Ο νους μας, πώς μπορεί να είναι διαρκώς προς τον Θεό;

-Όποιος έχει διαρκώς στο νου του τον Θεό με α­γάπη, γι' αυτόν προνοεί ο Θεός. Όλες οι μέριμνές μας για τα υλικά, θα μείνουν στο τέλος εδώ, αλλά η προ­σευχή θα συνοδεύει την ψυχή και πέραν του τάφου.

-Πρέπει να επισκεπτόμαστε γέροντες στην έρημο;

-Ο άνθρωπος που είναι καλοπροαίρετος και με θέρμη αγωνίζεται για την σωτηρία της ψυχής του, ε­πιβάλλεται να επισκέπτεται και να συνομιλεί, αλλά και να παραμυθεί τους πατέρες που ζουν στην έρημο, οι οποίοι αγωνίζονται στην άσκηση για την αγάπη του Χριστού. Έτσι, θα έχει μεγάλη αμοιβή από τον Θεό.

Για τον πνευματικό Δοσίθεο δεν γνωρίζουμε τίπο­τα περισσότερο, αλλά οι νουθεσίες του μας παραδειγματίζουν και βεβαιώνουν ότι αξιώθηκε του ελέους του Θεού.


Από το Περιβόλη της Παναγίας
Εκδόσεις Ορθόδοξος Κυψέλη