Φώτης Κόντογλου, Λόγοι επίκαιροι και διαχρονικοί

Ο μακαριστός Φ. Κόντογλου στο βιβλίο του «Μυστικά  Άνθη» ανάμεσα στ’ άλλα γράφει και τα εξής συγκλονιστικά που ταιριάζουν άριστα στην εποχή μας:

          «Στο όνομα της αλήθειας, ας μου συγχωρεθεί η σημερινή οργή, οργή ιερή και χίλιες φορές δίκαιη. Χρόνια τώρα κάνω υπομονή, για να αποθρασύνονται ολοένα αυτά τα φουσκωμένα χαρτοφάναρα. Η Ελλάδα είναι εκεινού που δωρίζει σ’ αυτή έργα τιμημένα, καμωμένα με αίμα και με υπομονή, έργα που τα κάνει μονάχα η αγάπη. Δεν έχει κανένα δικαίωμα απάνω στην Ελλάδα ο «γυμνοσάλιαγκας», που τον καθίζει στην «έδρα» κάποιος ασήμαντος πολιτικός. Αυτά τα πρόσωπα τα πήρανε δεν ξέρω ποιοι από τις επαρχίες, κάτι δασκαλάκια φοβισμένα και τα θρονιάσανε στο υπουργείο, στα πανεπιστήμια και στ’ άλλα πόστα της πολιτείας, και γινήκανε αυτά τα ψοφίμια, θηρία ανήμερα, να καταξεσκίσουν κάθε άξιο εργάτη…

          Καθαρίσατε από την πνευματική πανούκλα τη δυστυχισμένη Ελλάδα, για να μπορέσουνε να δουλέψουνε οι άξιοι δουλευτάδες. Αυτά τα σκουλήκια, για να σώσουνε την τιποτένια ύπαρξη τους, δεν αφήνουνε καμιά άξια ψυχή να  ορθοποδήσει, από συμφέρον και από φθόνο. Όλοι τούτοι οι πνευματικοί σαλταδόροι έχουνε πιάσει τα πόστα, όλα τα πόστα, κι η δύναμη τους είναι η ιερή συμμαχία που έχουνε  που έχουνε κάνει μεταξύ τους, ενώ ο καθένας είναι σαν μια μυζήθρα, που παριστάνει το κάστρο. Αλλά είναι δεμένοι μεταξύ τους, όπως είναι οι κάμπιες κολλημένες η μία μετά την άλλη. Μόλις τις χωρίσει κανένας ψηφάνε. Έτσι πρέπει να γίνει και με τις ανθρωποκάμπιες που μαραζώνουμε το πνευματικό ολόδροσο δένδρο της φυλής μας.

          Τίμια αδέλφια μου, Έλληνες καθαρογεννημένοι, ξεριζώστε αυτά τα φαρμακερά βρωμοχόρταρα»!

ΠΗΓΗ

Αναρτήθηκε από Katanixis Ten

Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσανίνωφ, Διδαχή την Κυριακή μετά τα Θεοφάνεια για τη μετάνοια

«Μετανοείτε· ήγγικε γαρ η βασίλεια των ουρανών» (Ματθ. 4, 17)

Με αυτά τα βαρυσήμαντα και ιερά λόγια άρχισε το κήρυγμά Του προς την πεσμένη ανθρωπότητα ο ενανθρωπήσας Λόγος. Απλή είναι φαινομενικά η διδαχή. Αλλά πρέπει να την κατανοήσουμε μέσ’ από την ίδια τη ζωή μας. Τότε θα μας αποκαλυφθεί ότι μέσα σ’ αυτές τις λιγοστές και κοινότοπες λέξεις κλείνεται ολόκληρο το Ευαγγέλιο. Και ο απόστολος Παύλος, άλλωστε, μιλώντας για το κήρυγμά του σ’ ολόκληρη σχεδόν τη γνωστή τότε οικουμένη, τόνιζε: «Κήρυττα και στους Ιουδαίους και στους Έλληνες, προτρέποντάς τους να μετανοήσουν ενώπιον του Θεού και να πιστέψουν στον Κύριό μας Ιησού Χριστό».

Αδελφοί! Για να πιστέψουμε στον Κύριό μας Ιησού Χριστό, χρειάζεται μετάνοια. Για να παραμείνουμε σ’ αυτή τη σωτήρια πίστη, χρειάζεται μετάνοια. Για να προοδεύσουμε πνευματικά, χρειάζεται μετάνοια. Για να κληρονομήσουμε τη βασιλεία των ουρανών, χρειάζεται μετάνοια.

Όλα αυτά αναφέρονται στην Αγία Γραφή με κάθε σαφήνεια. Η Αγία Γραφή μας διδάσκει: «Ο Θεός έστειλε τον Υιό Του στον κόσμο, προκειμένου να σωθεί ο κόσμος δι’ αυτού». «Όποιος πιστεύει σ’ Αύτόν, δεν έχει να φοβηθεί τη θεϊκή κρίση· όποιος, όμως, δεν πιστεύει, έχει κιόλας καταδικαστεί». «Το φως», δηλαδή ο Χριστός, «ήρθε στον κόσμο, αλλά οι άνθρωποι αγάπησαν περισσότερο το σκοτάδι παρά το φως, γιατί οι πράξεις τους ήταν πονηρές. Κάθε άνθρωπος που πράττει έργα φαύλα, μισεί το φως και δεν έρχεται στο φως, γιατί φοβάται μήπως αποκαλυφθούν τα έργα του και κριθούν».

Για τους υποδουλωμένους στο πάθος της κενοδοξίας η Γραφή επισημαίνει: «Πώς μπορείτε εσείς να πιστέψετε, αφού αποζητάτε τον έπαινο ο ένας του άλλου, και δεν επιδιώκετε τον έπαινο του μοναδικού Θεού;».

Οι αιχμαλωτισμένοι από το πάθος της φιλαργυρίας όχι μόνο δεν πίστεψαν στον Κύριο, αλλά και Τον χλεύαζαν, όταν Αυτός τους δίδασκε για την αναγκαιότατη και ιερότατη μνήμη της αιωνιότητας, καθώς και για τη διευθέτηση των επίγειων πραγμάτων σύμφωνα με τον αιώνιο προορισμό του ανθρώπου.

Οι απατημένοι από το πάθος του φθόνου όχι μόνο δεν πίστεψαν στον Κύριο, αλλά και συνωμότησαν εναντίον Του για να Τον θανατώσουν, διαπράττοντας θεοκτονία.

Όλοι οι μολυσμένοι από πρόσκαιρα και αμαρτωλά πάθη, σύμφωνα με την αψευδή μαρτυρία του Ευαγγελίου, αρνούνται να συμμετάσχουν στους πνευματικούς γάμους του Υιού του Θεού, καθιστώντας οι ίδιοι τον εαυτό τους ανάξιο της ευλογημένης ενώσεως μ’ Εκείνον.

Ποιμαντικές ιδιορρυθμίες – Η ειρήνη της αγάπης (π. Θωμάς Βαμβίνης)

Ποιμαντικές ἰδιορρυθμίες
Ὅλο τό νόημα τῆς καθημερινότητας συνοψίζεται, ἀπό πολλούς στίς μέρες μας, στό νά αἰσθάνεται κανείς καλά μέ τόν ἑαυτό του, νά μήν αἰσθάνεται ἐνοχές καί τύψεις, νά μήν ἐνοχοποιῆ τίς ἐπιθυμίες του, οὔτε τούς θυμούς του, νά μή λυπᾶται γενικά γιά τά πάθη του, ἀλλά νά ἀποδέχεται μέ εἰλικρίνεια τόν ἑαυτό του. Στάση ζωῆς πού ἐνισχύεται ἀπό τήν κοσμική τηλεοπτική ψυχοθεραπεία ἐλαφρῶν ἐκπομπῶν, ἡ ὁποία ὅμως πέρασε (καί ἔχει πέραση) καί σέ μιά ἰδιόμορφη διαδικτυακή ποιμαντική, ἰδιωτικῆς πρωτοβουλίας, ἰδιόρρυθμων ποιμένων.
Τό συνθετικό «ἴδιο» στίς παραπάνω λέξεις παραπέμπει στήν ἰδιοτέλεια τῆς ἐγωκεντρικῆς ἀγάπης, ἡ ὁποία ἐκμεταλλευόμενη ἀκόμη καί τήν δημόσια ἐξομολόγηση, δέν ἀλλάζει, δέν μετανοεῖ, ἀλλά ἐπιχειρεῖ νά κάνῃ ἀποδεκτή, ὅπως εἶναι, τήν κατάσταση τῆς ἀνθρώπινης ἀνομίας. Ἄλλωστε… «οὐδείς καθαρός ἀπό ρύπου», ὅπως λέγεται στήν τρίτη εὐχή τῆς Πεντηκοστῆς. Ὅμως στήν ἐν λόγῳ εὐχή ἡ πρόταση συμπληρώνεται μέ τό «ἐνώπιόν σου». Ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ δέν εἶναι κανείς καθαρός ἀπό ρύπου κι αὐτό γεννᾶ προσευχή μετανοίας.
Πάντως, ἡ διαδικτυακή ἰδιόρρυθμη ποιμαντική, μέ πολύ «γλυκύτητα», «ἐξομολογητικότητα» καί ἐπιδεικτική συγκαταβατικότητα στίς ἀνθρώπινες ἀδυναμίες, βγάζει τούς ἀνθρώπους ἔξω ἀπό τόν κυρίως Ναό τῆς Ἐκκλησίας, στόν Νάρθηκα ἤ τόν αὐλόγυρό της, δημιουργώντας τους ταυτόχρονα τήν αἴσθηση ὅτι εἶναι αὐθεντικοί Χριστιανοί καί ὄχι κίβδηλοι εὐσεβιστές καί νομικιστές. Ἔσχατοι χρόνοι…
Αὐτή ἡ ποιμαντική ἐκτροπή, ὅμως, ἐκπέμπει καί ἕνα σημαντικό μήνυμα: ἡ εὔκολη ἀποδοχή της ἀπό πολύ λαό, δείχνει, σέ ὅλους τούς ποιμένες, τήν ἀνάγκη πού ἔχουν οἱ σύγχρονοι ἄνθρωποι νά τούς ἀγγίζῃ ὁ θεραπευτικός λόγος τῆς Ἐκκλησίας στίς πιό κρυφές πληγές τῆς ψυχῆς τους μέ διάκριση καί ἀγάπη, ὥστε μέ ἐπίγνωση, ταπείνωση καί ἐλπίδα νά λαμβάνουν δύναμη γιά τήν ἑκούσια ἄρση τοῦ σταυροῦ τῆς μετανοίας τους.
Ἡ εἰρήνη τῆς ἀγάπης
Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ἔλεγε ὅτι αὐτός πού φέρει τήν ἱερωσύνη τοῦ Χριστοῦ καί καθοδηγεῖ λαό πρέπει νά εἶναι μέσα στόν κόσμο καί ταυτόχρονα ἔξω ἀπό τόν κόσμο. Δύσκολος λόγος γιά τήν ἐποχή μας, κατά τήν ὁποία ἡ ἁμαρτία ἔχει γίνει «ἀτομικό δικαίωμα», ἱερό σάν τήν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου.
Ὁ Ὀρθόδοξος ποιμένας, ὅπως τόν βλέπουμε σέ βίους ἁγίων, παλαιῶν καί νεωτέρων, γνωρίζει καί ζῇ τά προβλήματα τοῦ κόσμου, ἀλλά ὁ νοῦς του εἶναι στόν Θεό, ἐλεύθερος ἀπό ἡδονές καί λύπες, ἀπό πάθη ψεκτά πού σκοτίζουν τήν ψυχή.
Κύριο γνώρισμά του εἶναι ἡ εἰρήνη· αὐτή πού διαρκῶς μεταδίδει σέ ὅλες τίς ἀκολουθίες τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ εἰρήνη αὐτή, σύμφωνα μέ τόν ὅσιο Σιλουανό τόν Ἀθωνίτη, συνδέεται μέ τήν ἀγάπη. Σέ λόγο του γιά τήν εἰρήνη ὁ ὅσιος Σιλουανός ἀναφέρεται στόν ὅσιο Ἰωάννη τῆς Κροστάνδης καί γράφει χαρακτηριστικά:
«Θυμόμαστε πώς μετά τήν Λειτουργία, ὅταν τοῦ ἔφεραν τήν ἅμαξα καί πήγαινε νά καθήσῃ, τόν περικύκλωσε ὁ λαός ζητώντας τήν εὐλογία του. Καί μέσα σ’ ἐκεῖνο τόν συνωστισμό ἡ ψυχή του παρέμενε συνεχῶς κοντά στόν Θεό καί δέν σκορπιζόταν, δέν ἔχανε τήν εἰρήνη τῆς ψυχῆς. Πῶς, ἆραγε, τό κατόρθωνε; -νά τό θέμα μας. Τό κατόρθωνε γιατί ἀγαποῦσε τόν λαό καί δέν ἔπαυε νά προσεύχεται γι’ αὐτόν».
Γιά τόν ὅσιο Σιλουανό, ἡ εἰρήνη, γέννημα τῆς ἀγάπης γιά τόν λαό, καί ἡ μυστική προσευχή εἶναι ἡ οὐσία τῆς ἐκκλησιαστικῆς ποιμαντικῆς.

(Πηγή: parembasis.gr)

Οι δύο Κανόνες (Πεζός και Ιαμβικός) των Θεοφανείων (Πρωτ. Αθανάσιος Στ. Λαγουρός)

ΜΕ ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ

ΣΤHN ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚH

ἐπὶ τῇ βάσει τῆς ἑρμηνείας

τοῦ ἁγ. Νικοδήμου Ἁγιορείτου

Ἐκδόσεις «ΤΗΝΟΣ»

ΑΘΗΝΑΙ 2017

[Νέα ἔκδοση]

Θεοφάνεια: «Θεὸς ἐφανερώθη ἐν σαρκί, ἐδικαιώθη ἐν Πνεύματι, ὤφθη ἀγγέλοις, ἐκηρύχθη ἐν ἔθνεσιν, ἐπιστεύθη ἐν κόσμῳ, ἀνελήφθη ἐν δόξῃ» καὶ «ἐπεφάνη γὰρ ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ ἡ σωτήριος πᾶσιν ἀνθρώποις», ζεῖ καὶ διακηρύττει ἡ Ἐκκλησία. Φανερώθηκε ἀνάμεσα στοὺς ἀνθρώπους ὁ ἀληθινὸς Θεὸς καὶ ἡ Ἐκκλησία (τῆς Ἀνατολῆς ἀρχικῶς) ἀντέταξε αὐτὴ τὴν φανέρωση, τὴν Ἐπιφάνειά Του, στὴν ψευδοεπιφάνεια τῶν θεῶν τῆς εἰδωλολατρίας. Κατὰ φυσικὸ λόγο ἄρχισε σιγά-σιγὰ νὰ Τὴν ἑορτάζει μὲ πυρήνα τὸ Βάπτισμα τοῦ Κυρίου, ὡς πρώτης δημοσίας ἐμφανίσεως καὶ ἀναδείξεως τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, καθορίζοντας τὴν ἑορτὴ τῶν Θεοφανείων στὶς 6 Ἰανουαρίου εἰς ἀντικατάστασιν τῆς εἰδωλολατρικῆς ἑορτῆς τοῦ χειμερινοῦ ἡλιοστασίου (στὴν Αἴγυπτο καὶ Ἀραβία), ἤδη ἀπὸ τὰ μέσα τοῦ γ´ αἰ. μ. Χ.
Ἀρχικῶς ἡ ἑορτὴ αὐτὴ “συστέγασε” τὴν ἀνάμνηση περισσοτέρων γεγονότων (γι᾽ αὐτὸ καὶ ὁ πληθυντικός: τὰ Θεοφάνεια) τῆς ζωῆς τοῦ Χριστοῦ, στὰ ὁποῖα κατ᾽ ἐξοχὴν ἐπεφάνη, φανερώθηκε ἡ θεότητά Του, ἡ θεϊκή Του δόξα.
[…]
Τώρα πλέον, μετὰ τὸ προηγηθὲν ἀτελὲς διάγραμμα, κυρίως γιὰ τὸ μυστήριο τοῦ Ἁγ. Βαπτίσματος, μποροῦμε νὰ πλησιάσουμε κάπως καλύτερα τὰ βαθειὰ νοήματα τῶν τροπαρίων τῶν δύο Κανόνων τῶν Θεοφανείων, ἰδίως δὲ τοῦ δύσληπτου ἰαμβικοῦ, καὶ νὰ παρακολουθήσουμε πῶς οἱ ἅγιοι Ὑμνογράφοι ἀναδεικνύουν ποιητικὰ καὶ θεολογικὰ τὴν ἐκπλήρωση τῶν προτυπώσεων τοῦ Βαπτίσματος, τῶν συμβολικῶν δηλαδὴ εἰκόνων καὶ ἱστορικῶν γεγονότων τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, στὸ πρόσωπο τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Μποροῦμε νὰ ἀντιληφθοῦμε τί σημαίνουν τὰ λόγια τῆς ἀκροστιχίδος τοῦ ἰαμβικοῦ Κανόνος:

Σήμερον ἀχράντοιο βαλών, θεοφεγγέϊ πυρσῷ, Πνεύματος, ἐνθάπτει νάμασιν, ἀμπλακίην, Φλέξας Παμμεδέοντος ἐῢς Πάϊς· ἠπιόων δέ, Ὑμνηταῖς μελέων τῶν δε δίδωσι χάριν.

[…]
Περιττεύει φυσικὰ ἡ ἐπανάληψη ὅσων σημειώσαμε στὴν ἑρμηνευτικὴ ἀπόδοση τῶν Κανόνων τῶν Χριστουγέννων ἀφ᾽ ἑνὸς μὲν ὡς πρὸς τὴν ἐπιτακτικὴ κατηχητικὴ καὶ ποιμαντικὴ ἀνάγκη ἑρμηνείας καὶ ἐξηγήσεως τοῦ περιεχομένου τῆς ἐκκλησιαστικῆς ὑμνογραφίας, γεμάτης θεολογία καὶ βιβλικὴ ἱστορία, ἀφ᾽ ἑτέρου δὲ ὡς πρὸς τὴν τεκμηριωμένη ἀπόρριψη τῆς λεγομένης «μεταφράσεως (καὶ ἀντικαταστάσεως) τῶν λειτουργικῶν κειμένων». Ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ, ποὺ ἔχει διαποτίσει τὴν ὀρθόδοξη Λατρεία μας, εἶναι πολὺ ἰσχυρότερη ἀπὸ τὰ ἐμμανῆ «μηχανήματα» τῶν ἀνθρώπων!

(Πηγή: christianvivliografia.wordpress.com)

Οι σπόροι του κακού (Επίσκ. Ειρηναίος, Αικατερίνμπουργκ και Ιρμπίτσκ)

Mιλήσαμε για την υπακοή, τη φιλαλήθεια και τη σεμνότητα, σαν αρετές που οι γονείς πρέπει με ιδιαίτερη φροντίδα να καλλιεργούν στις καρδιές των παιδιών, αρχίζοντας από τη νηπιακή ηλικία.
Ωστόσο, αγαπητοί μου γονείς, δεν φτάνει μόνο να σπέρνετε στις ψυχές των παιδιών σας το σπόρο του καλού. Πρέπει παράλληλα να καταπολεμάτε και να ξεριζώνετε το κακό. Και πρώτ’ απ’ όλα, πρέπει να καταπολεμήσετε το βασικότερο ελάττωμα του παιδιού σας και να το ξεριζώσετε τελείως.
Κάθε παιδί έχει ένα ιδιαίτερο, βασικό ελάττωμα. Και δέκα παιδιά αν είχατε, το καθένα θα είχε το δικό του χαρακτηριστικό ελάττωμα. Το ένα τείνει ιδιαίτερα προς τη ματαιοδοξία, τον εγωισμό ή την ευθιξία. Το άλλο προς την πλεονεξία και τη φιλαργυρία. Το τρίτο προς τη μαλθακότητα και τη φιληδονία. Το τέταρτο είναι ζηλιάρικο και χαιρέκακο. Το πέμπτο είναι οκνηρό και τεμπέλικο, κ.ο.κ.
Αλλά γιατί, θα ρωτήσετε ίσως, πρέπει πρώτ’ απ’ όλα να ξεριζώσουμε αυτό το βασικό ελάττωμα από την ψυχή του παιδιού;
Όλοι γνωρίζετε την ιστορία του Γολιάθ. Πολεμούσαν οι Φιλισταίοι με τους Ισραηλίτες, και τα αντίπαλα στρατεύματα είχαν παραταχθεί το ένα απέναντι στο άλλο, έτοιμα για μάχη. Τη στιγμή εκείνη πρόβαλε ένας Φιλισταίος με γιγάντιο ανάστημα, ο Γολιάθ, και άρχισε να προκαλεί τους Ισραηλίτες. Κορόιδευε τόσο αυτούς όσο και το Θεό τους, ενώ με θρασύτητα καλούσε οποιονδήποτε να μονομαχήσει μαζί του. Κανένας δεν τολμούσε ν’ αναμετρηθεί με το φοβερό γίγαντα, μέχρι που ένας νεαρός βοσκός, ο Δαβίδ, με πίστη στη βοήθεια του Θεού, τον έριξε στη γη με μια μικρή πέτρα και τον θανάτωσε. Τότε οι Φιλισταίοι, βλέποντας ότι το πρωτοπαλήκαρό τους σκοτώθηκε, οπισθοχώρησαν ντροπιασμένοι.
Ας μεταφέρουμε την ιστορία αυτή στο θέμα μας.
Ανάμεσα στα διάφορα ελαττώματα που έχει κάθε παιδί, υπάρχει και κάποιος Γολιάθ, δηλαδή κάποιο βασικό ελάττωμα, κάποια βασική αδυναμία. Αυτό λοιπόν πρέπει να καταπολεμήσετε πρώτα, γιατί μόνο αν εξοντώσετε αυτό το ελάττωμα-Γολιάθ, τότε και το στράτευμά του, τα υπόλοιπα δηλαδή ελαττώματα, θα νικηθούν. Αυτό σημαίνει, με απλά λόγια: Προσπαθήστε να ξεριζώσετε τη βασική αδυναμία του παιδιού σας, και οι υπόλοιπες σιγά-σιγά θα φύγουν μόνες τους.
Θέλετε να μη φυτρώνουν στο χωράφι σας ζιζάνια και αγκάθια; Καταστρέψτε τις ρίζες τους, και θα δείτε ότι τα φύλλα και τα λουλούδια θα ξεραθούν και θα πέσουν.
Έτσι συμβαίνει και στην παιδική ψυχή. Το βασικό ελάττωμα είναι η ρίζα από την οποία προέρχονται όλα τ’ άλλα ελαττώματα και αμαρτήματα. Αν λοιπόν καταστρέψετε αυτή τη ρίζα της αμαρτίας, σύντομα θα μαραθούν και θα πέσουν και τα υπόλοιπα.

Τη βοήθεια του Θεού πρέπει να τη ζητούμε στις θλίψεις και στις στενοχώριες (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος)

Όποιος, χωρίς να είναι ανάγκη, έχει την τόλμη και παρακαλεί το Θεό επιθυμώντας να γίνουν μέσω αυτού θαυμάσια πράγματα, που να δείχνουν τη δύναμη του Θεού, αυτόν τον πειράζει και τον περιγελά ο δαίμονας μέσα στο χώρο του νου του, γιατί δείχνει να καυχιέται, ενώ έχει αδύνατη συνείδηση.

Τη βοήθεια του Θεού πρέπει να τη ζητούμε στις θλίψεις και στις στενοχώριες. Χωρίς ανάγκη να εκπειράζουμε το Θεό είναι κίνδυνος για μας. Όποιος επιθυμεί κάτι τέτοιο δεν είναι πραγματικά δίκαιος και άνθρωπος του Θεού.

Βέβαια, ο Κύριος έκαμε θαύματα και σημεία με πολλούς αγίους, αλλά όταν το θέλησε ο ίδιος.

Ενώ, αν εσύ το επιθυμείς και είναι δικό σου θέλημα, χωρίς δηλαδή να το επιβάλλει κάποια ανάγκη, πέφτεις από κει που είσαι προφυλαγμένος με την ταπείνωση και γλιστράς από τη γνώση της αλήθειας του Θεού.

Διότι, εάν -κατ΄οικονομίαν- εισακουσθεί ένα τέτοιο, παράλογο, αίτημα από το Θεό, βρίσκει αφορμή ο πονηρός απ΄αυτό και βάζει τον αιτούντα σε μεγάλους μπελάδες.

Οι αληθινά αφοσιωμένοι στο Θεό, όχι μόνο δεν επιθυμούν τέτοια πράγματα, αλλά και όταν τους δοθούν από το Θεό, δε θέλουν να τα δεχθούν γνωρίζοντας τους κινδύνους της υψηλοφροσύνης.

Και δεν τα θέλουν όχι μόνο για να μη φαίνονται στους ανθρώπους ότι είναι σπουδαίοι, αλλά και για να αποφύγουν την κρυφή έπαρση της καρδιάς.

Για παράδειγμα σας αναφέρω έναν από τους αγίους πατέρες, ο οποίος λόγω της καθαρής καρδιάς του, έλαβε από το άγιο Πνεύμα το χάρισμα να γνωρίζει από πιο μπροστά ποιοι έρχονται σ΄αυτόν.

Αυτός ο γέροντας λοιπόν, ζήτησε από το Θεό, αφού προηγουμένως παρακάλεσε να προσευχηθούν και άλλοι άγιοι αδελφοί, να του πάρει το χάρισμα.

Εάν, ωστόσο, κάποιοι άνθρωποι του Θεού δέχθηκαν χαρίσματα, τα δέχθηκαν είτε γιατί η ανάγκη το επέβαλε, είτε γιατί ήταν απλοί και ταπεινοί, αλλά σε καμιά περίπτωση, έτσι, τυχαία!

Διδαχή την Κυριακή μετά τα Θεοφάνεια για τη μετάνοια (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσανίνωφ)

«Μετανοείτε· ήγγικε γαρ η βασίλεια των ουρανών» (Ματθ. 4, 17)

Με αυτά τα βαρυσήμαντα και ιερά λόγια άρχισε το κήρυγμά Του προς την πεσμένη ανθρωπότητα ο ενανθρωπήσας Λόγος. Απλή είναι φαινομενικά η διδαχή. Αλλά πρέπει να την κατανοήσουμε μέσ’ από την ίδια τη ζωή μας. Τότε θα μας αποκαλυφθεί ότι μέσα σ’ αυτές τις λιγοστές και κοινότοπες λέξεις κλείνεται ολόκληρο το Ευαγγέλιο. Και ο απόστολος Παύλος, άλλωστε, μιλώντας για το κήρυγμά του σ’ ολόκληρη σχεδόν τη γνωστή τότε οικουμένη, τόνιζε: «Κήρυττα και στους Ιουδαίους και στους Έλληνες, προτρέποντάς τους να μετανοήσουν ενώπιον του Θεού και να πιστέψουν στον Κύριό μας Ιησού Χριστό».

Αδελφοί! Για να πιστέψουμε στον Κύριό μας Ιησού Χριστό, χρειάζεται μετάνοια. Για να παραμείνουμε σ’ αυτή τη σωτήρια πίστη, χρειάζεται μετάνοια. Για να προοδεύσουμε πνευματικά, χρειάζεται μετάνοια. Για να κληρονομήσουμε τη βασιλεία των ουρανών, χρειάζεται μετάνοια.

Όλα αυτά αναφέρονται στην Αγία Γραφή με κάθε σαφήνεια. Η Αγία Γραφή μας διδάσκει: «Ο Θεός έστειλε τον Υιό Του στον κόσμο, προκειμένου να σωθεί ο κόσμος δι’ αυτού». «Όποιος πιστεύει σ’ Αύτόν, δεν έχει να φοβηθεί τη θεϊκή κρίση· όποιος, όμως, δεν πιστεύει, έχει κιόλας καταδικαστεί». «Το φως», δηλαδή ο Χριστός, «ήρθε στον κόσμο, αλλά οι άνθρωποι αγάπησαν περισσότερο το σκοτάδι παρά το φως, γιατί οι πράξεις τους ήταν πονηρές. Κάθε άνθρωπος που πράττει έργα φαύλα, μισεί το φως και δεν έρχεται στο φως, γιατί φοβάται μήπως αποκαλυφθούν τα έργα του και κριθούν».

Για τους υποδουλωμένους στο πάθος της κενοδοξίας η Γραφή επισημαίνει: «Πώς μπορείτε εσείς να πιστέψετε, αφού αποζητάτε τον έπαινο ο ένας του άλλου, και δεν επιδιώκετε τον έπαινο του μοναδικού Θεού;».

Οι αιχμαλωτισμένοι από το πάθος της φιλαργυρίας όχι μόνο δεν πίστεψαν στον Κύριο, αλλά και Τον χλεύαζαν, όταν Αυτός τους δίδασκε για την αναγκαιότατη και ιερότατη μνήμη της αιωνιότητας, καθώς και για τη διευθέτηση των επίγειων πραγμάτων σύμφωνα με τον αιώνιο προορισμό του ανθρώπου.

Οι απατημένοι από το πάθος του φθόνου όχι μόνο δεν πίστεψαν στον Κύριο, αλλά και συνωμότησαν εναντίον Του για να Τον θανατώσουν, διαπράττοντας θεοκτονία.

Όλοι οι μολυσμένοι από πρόσκαιρα και αμαρτωλά πάθη, σύμφωνα με την αψευδή μαρτυρία του Ευαγγελίου, αρνούνται να συμμετάσχουν στους πνευματικούς γάμους του Υιού του Θεού, καθιστώντας οι ίδιοι τον εαυτό τους ανάξιο της ευλογημένης ενώσεως μ’ Εκείνον.

«Δεν μπορείτε να είστε δούλοι και του Θεού και του μαμωνά». Δεν μπορείτε να υπηρετείτε δύο κυρίους ταυτόχρονα, και τον Θεό και την αμαρτία. «Μετανοείτε», λοιπόν, «γιατί έφτασε η βασιλεία των ουρανών». «Μετανοείτε και πιστεύετε στο Ευαγγέλιο».

Κυριακή μετά τα φώτα: Το ευαγγέλιο της νίκης του Χριστού κατά των πειρασμών (Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς)

(Ματθ. δ’ 1-11)
Δεν υπάρχει ούτε μια εντολή τού Θεού που δεν έχουν παραβιάσει οι άνθρωποι. Δεν υπάρχει ούτε μία μοναδική εντολή τού Θεού που να έχουν τηρήσει οι άνθρωποι χωρίς να γογγύσουν και να διαμαρτυρηθούν. Και δεν υπάρχει ούτε μία εντολή τού Θεού που να παραβίασε ο Κύριος Ιησούς κι ούτε μία που να την τήρησε με γογγυσμούς και διαμαρτυρίες. Όλα όσα είχε στην επίγεια ζωή Του να υποφέρει, να τηρήσει και να υποστεί, τα εφάρμοσε με τέλεια ταπείνωση κι απόλυτη υπακοή στον ουράνιο Πατέρα Του. Κι αυτό για να διδάξει σ’ όλους εμάς την ταπείνωση και την υπακοή· να μας ενθαρρύνει στην αντοχή και την καρτερία· να μας δείξει πως όλες οι ουράνιες εντολές είναι και δυνατές και απαραίτητες για μας να τις τηρήσουμε, με την εποπτεία και την καθοδήγηση του παντεπόπτη και ζώντος Θεού. Οι άνθρωποι διαμαρτύρονται για τη φτώχεια τους, παραπονούνται ότι δε γνωρίζουν την καταγωγή τους, μ’ όλο που όλοι οι άνθρωποι γνωρίζουν, αν κάνουν μια αναδρομή, ότι οφείλουν την ύπαρξή τους στο βασιλιά Θεό. Κι Εκείνος, ο Μονογενής κι αγαπητός Υιός τού Θεού, δεν παραπονέθηκε που γεννήθηκε σε φάτνη αλόγων ή που δεν είχε «που την κεφαλήν κλίνη». Οι άνθρωποι καταριούνται τους εχθρούς τους, αν και πολύ συχνά είναι τα δικά τους σφάλματα που έκαναν τους γείτονες εχθρούς τους και τους έστρεψαν εναντίον τους. Εκείνος όμως, ο αναμάρτητος Αμνός τού Θεού, αναγκάστηκε στην αγκαλιά της μητέρας Του ακόμα να δραπετεύσει σε γη μακρινή, για ν’ αποφύγει το ξίφος τού Ηρώδη. Κι όμως, Εκείνος δεν καταράστηκε τους εχθρούς Του.
Συχνά οι άνθρωποι, όταν αντιμετωπίζουν δικά τους προβλήματα επαναστατούν εναντίον των αρχόντων και των νόμων τους. Εκείνος όμως, ο Νομοδότης τού σύμπαντος, υποτάχθηκε στους υπάρχοντες νόμους και απέδωσε «τα Καίσαρος Καίσαρι» (Μάρκ. ιβ’ 17).
Οι άνθρωποι βρίσκουν σκληρή τη νηστεία, μ’ όλο που το ψωμί και τα χορταρικά επιτρέπονται ακόμα και στην αυστηρότερη νηστεία και παρά το γεγονός ότι η νηστεία είναι σημαντική για την κάθαρση του νου και της συνείδησης. Εκείνος, ο Πάναγνος, χωρίς να έχει καμιά ανάγκη για κάθαρση, ανέλαβε εκούσια να κάνει τεσσαρακονθήμερη νηστεία και μάλιστα αυστηρή, χωρίς ψωμί, χορταρικά ή νερό.
Η προσευχή είναι αγώνας για τον άνθρωπο, τόσο η κοινή προσευχή στην εκκλησία όσο κι η κατά μόνας. Η προσευχή είναι κλίμακα που αναβιβάζει τον άνθρωπο και τη ζωώδη ύπαρξή του από τη γη στο Θεό. Εκείνος που κατά σάρκα έζησε μαζί με τους άλλους ανθρώπους στη βάση τής κλίμακας της ζωής, ενώ το πνεύμα Του ήταν στην κορυφή, πήγαινε πρόθυμος και χαρούμενος για να προσευχηθεί στη συναγωγή και περνούσε νύχτες ολόκληρες στην έρημο προσευχόμενος.
Οι άνθρωποι δε θα τηρήσουν χωρίς γογγυσμό ούτε το ελάχιστο δείγμα τού νόμου τού Θεού, ακόμα κι αν ο νόμος αυτός δόθηκε για τη σωτηρία τους. Εκείνος όμως, ο Σωτήρας τού κόσμου, που δεν είχε τίποτα από το οποίο έπρεπε να σωθεί, τήρησε υπάκουα ακόμα και τις πιο δύσκολες εντολές τού νόμου τού Θεού και παραδόθηκε ταπεινά να θυσιαστεί για τους ανθρώπους, μόνο επειδή γνώριζε ότι αυτό ήταν το θέλημα του ουράνιου Πατέρα Του και απαραίτητο για τη σωτηρία τού ανθρώπου.

Κυριακή μετά τα Φώτα: σχετικά με την έναρξη του σωτηρίου έργου του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού στη Γαλιλαία (Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος)

(Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, Κεφ. 4, χωρία 12 έως 17)
Απόσπασμα από την ομιλία ΙΔ΄ του αγίου Ιωάννου, αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως, του Χρυσοστόμου.
Ἀκούσας δὲ ὁ Ἰησοῦς ὅτι Ἰωάννης παρεδόθη, ἀνεχώρησεν εἰς τὴν Γαλιλαίαν (:Όταν δε ο Ιησούς άκουσε ότι ο Ιωάννης συνελήφθη κατά διαταγή του Ηρώδη Αντύπα και οδηγήθηκε στη φυλακή, αναχώρησε από την Ιουδαία για την Γαλιλαία).
Για ποιον λόγο ο Ιησούς αναχωρεί; Επειδή πάλι θέλει να μας διδάξει να μη σπεύδουμε να αντιμετωπίσουμε κατά μέτωπον τους πειρασμούς, αλλά να υποχωρούμε και να απομακρυνόμαστε από αυτούς· διότι αξιοκατάκριτο δεν είναι το να μη ρίχνεις τον εαυτό σου στον κίνδυνο, αλλά το να μην αντισταθείς με γενναιότητα, όταν πέσεις σ’ αυτόν. Αυτό λοιπόν θέλοντας να διδάξει και προσπαθώντας να περιορίσει τον φθόνο των Ιουδαίων, αναχωρεί για την Καπερναούμ. Έτσι, αφενός και την προφητεία εκπληρώνει και αφετέρου σπεύδει για να αλιεύσει τους μελλοντικούς διδασκάλους της οικουμένης, επειδή βέβαια διέμεναν εκεί, ασχολούμενοι βιοποριστικά με το ψάρεμα.
Εσύ, όμως, πρόσεξε, σε παρακαλώ, με ποιον τρόπο, από παντού σκοπεύοντας να στραφεί στους εθνικούς, από τους Ιουδαίους λαμβάνει τις αιτίες. Πραγματικά, και στην προκειμένη περίπτωση, αυτοί είναι που, επειδή επιβουλεύτηκαν τον Πρόδρομο και τον έριξαν στο δεσμωτήριο, ωθούν τον Ιησού προς την ειδωλολατρική Γαλιλαία (:την «Γαλιλαία των Εθνών»). Ότι, από την άλλη, δεν εννοεί ένα μέρος του ιουδαϊκού έθνους, ούτε υπαινίσσεται όλες τις φυλές, πρόσεξε με ποιον τρόπο προσδιορίζει την περιοχή εκείνη ο προφήτης, λέγοντας τα εξής: «Γῆ Ζαβουλὼν καὶ γῆ Νεφθαλεὶμ, ὁδὸν θαλάσσης πέραν τοῦ Ἰορδάνου, Γαλιλαία τῶν ἐθνῶν· ὁ λαὸς ὁ καθήμενος ἐν σκότει, εἶδε φῶς μέγα (:Η περιοχή της φυλής Ζαβουλών και η περιοχή της φυλής Νεφθαλείμ, που εκτείνεται πλησίον της θάλασσας της Γενησαρέτ και ανατολικά του Ιορδάνη ποταμού, η Γαλιλαία η γεμάτη από ειδωλολάτρες· ο λαός που καθόταν στο σκοτάδι της θρησκευτικής άγνοιας και πλάνης, είδε πνευματικό φως μέγα, τον Χριστό (Ησαΐας, 9, 1· Ματθ. 4, 15)». Σκότος εδώ λέγει όχι το αισθητό, αλλά την πλανημένη πίστη και ασέβεια, γι’ αυτό και πρόσθεσε: «Τοῖς καθημένοις ἐν χώρᾳ καὶ σκιᾷ θανάτου, φῶς ἀνέτειλεν αὐτοῖς (:και σε αυτούς που κάθονταν ψυχικά υπόδουλοι στη χώρα, που τη σκεπάζει καταθλιπτικό το πυκνότατο σκοτάδι της αμαρτίας και του θανάτου, ανέτειλε και έλαμψε φως από τον ουρανό (:Ησαΐας 9, 2, Ματθ. 4, 16)».